Fleire har utfordringar med betalinga og mange hadde allereie utsett store rekningar til produksjonstilskottet kom. Dermed har ein ikkje likviditet att utover våren.

Vi har høyrt historier om gardbrukarar som faktisk ikkje lengre orkar å opne brev der ein undrast på om konvolutten inneheld ein faktura eller purringar. Vi veit at mange er deprimerte og har alvorlege psykiske problem, og i verste fall fryktar vi for at enkelte har det så vanskeleg at det går på helsa laus.

Det som tidlegare har vore ei stolt næring er no på tur til å forsvinne. Fleire reduserer, eller har ikkje råd til innkjøp av gjødsel. Gjødselprisen har stege frå 3 til 11 kroner pr. kilo, det er ein auke på fleire hundre prosent! At gardbrukaren ikkje har råd til gjødsla vil medføre store konsekvensar for avlingane, på både kort og lang sikt.

Straumprisane har eksplodert og storparten må betale tre gonger meir for straumen enn det som har vore normalt. Med det kostnadsnivået vi no ser, er det mange bønder som vurderer å ikkje produsere mat til neste år.

Vi les dagleg om gardbrukarar som har meldt inn dyr til tidleg slakting. Det går fort å slakte ned, men det tek årevis å byggja opp att ei besetning. Det er ei storskala-krise i næringa som korkje kan, eller skal underkommuniserast.

For å sikre norsk matproduksjon må regjeringa ta hastegrep for å berge landbruket. Det hastar med strakstiltak og det må koma kompensasjonsordningar utanom jordbruksoppgjeret. Bonden har ikkje tid eller råd til å vente på jordbruksoppgjeret som vert utbetalt fyrst til neste år.

Det er heller ikkje tida for å sette i gang med lange utgreiingar. Gardbrukaren må få kompensasjon for høge gjødsel-, diesel- og straumprisar no. Det er ei fallitterklæring at mange kommunar no gjev økonomisk støtte frå dei kommunale budsjetta. Regjeringa må vera tydelege og vi må få ein handfast garanti for at landbruksoppgjeret skal tette inntektsgapet. Dette må kommuniserast ut til gardbrukaren før forhandlingane startar.

Vi er bekymra for korleis vi skal klare å rekruttere til næringa når gardbrukaren ikkje har økonomi til å hengje på den formidable kostnadsgaloppen. Jordbruket i distrikta må styrkast betrakteleg. I tillegg har vi både ein pandemi og ein krig, som påverkar landet vårt, og som gjer at vi må få opp sjølvforsyningsgraden. Landbruket er heilt avhengig av eit betydeleg økonomisk lyft i år for å kunne produsere. Vi støttar opp om ein slik forventning.

Sp-ordførarar i Innlandet:


Edel Kveen, Skjåk

Mariann Skotte, Lesja

Bjarne Eiolf Holø, Lom

Linda Mæhlum Robøle, Etnedal

Mona Murud, Alvdal

Anette Musdalslien, Gausdal

Odd Erik Holden, Øystre Slidre

Ola Tore Dokken, Nordre Land

Haldor Ødegård, Vestre Slidre

Kari Heggelund, Åsnes

Torvild Sveen, Gjøvik

Eldri Siem, Sel

Marte Larsen Tønseth, Løten

Marit Hougsrud, Sør-Aurdal

Bror Helgestad, Østre Toten

Merete Myhre Moen, Tynset

Even Moen, Stor-Elvdal

Ole Tvete Muriteigen, Sør-Fron

Jon Halvor Midtmageli

Line Storsnes, Engerdal

Knut Arne Fjelltun, Nord-Aurdal

Erik Sletten, Trysil